Blog over Vrijwilligerswerk door Jeanine Jansen

Vrijwilligerswerk : goede leerschool voor persoonlijk leiderschap
Eén van de meest krachtige manieren voor om persoonlijk leiderschap te ontwikkelen is door vroeg in de carrière vrijwilligerswerk te doen. Leiding geven aan vrijwilligers met beperkte middelen is uitdagend en vraagt veel van je. In deze column tref je 3 redenen aan waarom je je zou moeten aanmelden bij een landelijke stichting of plaatselijke vereniging. Ook tref je de drie belangrijkste tips aan – voor als je over de streep bent.

Vrijwilligerswerk nieuwe stijl

Dat professionals tegenwoordig graag maatschappelijk betrokken zijn, is geen nieuws. Corporate programma’s die medewerkers stimuleren om vrijwilligerswerk te doen, dragen bij aan trots en tevredenheid. Positieve effecten op de prestaties laten zich voorspellen.

Uit onderzoeken van bijzonder hoogleraar Lucas Meijs (Erasmus Centre for Strategic Philanthropy) blijkt dat mensen om twee redenen vrijwilligerswerk doen. Het is een mogelijkheid om expressie te geven aan wie je bent. De tweede reden is een innerlijke drijfveer om het goede te doen. Die motivaties zijn onveranderd. Het type vrijwilligerswerk is overigens wel aan het veranderen. Steeds vaker willen vrijwilligers hun kennis en expertise inzetten in plaats van praktisch bezig zijn. Ook is de tijdsindeling veel flexibeler.

Dit “vrijwilligerswerk nieuwe stijl” biedt kansen. Nu wordt de koppeling tussen vrijwilligerswerk en het nut voor de professionele ontwikkeling nog vaak onderschat. Het stimuleren van vrijwilligerswerk in het bedrijfsleven beperkt zich vaak tot teambuilding.

Drie voorbeelden van vrijwilligerswerk “nieuwe stijl”: doneren van kennis & ervaring

• Marketing manager van een grote bank leidt een project binnen een NGO om de doelgroep van de organisatie in kaart te brengen en de positionering van de organisatie te versterken.

• Een team van juridische en financiële adviseurs sturen –in nauwe samenwerking met de directeur- een organisatieveranderingsproces aan bij een stichting.

• Een trainer of coach zet samen met de directie van een grote landelijke vereniging een opleidingstraject op voor vrijwilligers.

Voorbereiding op leiderschap

Vrijwilligerswerk nieuwe stijl – waarin professionals hun kennis en expertise inzetten en daarmee sturing geven binnen een ideële instelling – biedt een mooi platform voor de ontwikkeling van persoonlijk leiderschap.

1. Leren motiveren & inspireren

Het aansturen van vrijwilligers is een vak apart. Ga maar na. Zonder betaling en autoriteit is het extra moeilijk om teams gezamenlijk en productief te laten werken voor gedeelde doelen. Je zult veel meer moeten varen op jouw EQ dan op IQ. Essentieel is namelijk dat je effectief relaties weet te leggen met de mensen. Veel meer dan in het bedrijfsleven dien je daarbij zichtbaar te maken wat de toegevoegde waarde van vrijwilligers is, waarom zij het verschil maken. Vrijwilligers willen trots kunnen zijn op de bijdrage die zij leveren. Respect voor het doel van de ideële organisatie is cruciaal. Daarom is het noodzakelijk te investeren in de verbinding met de missie van de organisatie. Dit sluit aan bij de manier waarop de aankomende generatie aangesproken wil worden, via een aanlokkelijke missie in plaats van alleen via autoriteit of extrinsieke prikkels.

2. Community building pur sang

Een stap verder dan het motiveren en inspireren van individuen is het scheppen van een community. Ideële organisaties zijn van oorsprong sterk in het bouwen op gezamenlijke toewijding en energie van vrijwilligers. Kenmerkend daarbij is de verbondenheid door onderlinge afhankelijkheid. Leiders kunnen niet anders dan daarin bescheiden of ‘dienend’ zijn. Het vraagt van hen een open houding met grote bereidheid om te leren met elkaar. Je hebt de vrijwilligers immers keihard nodig. De samenhang die hierdoor ontstaat –zo wijst onderzoek uit- is één van de basisvoorwaarden van goede prestaties op de werkvloer.

3. Goede oefening in creativiteit, flexibiliteit & effectieve besluitvorming

Ideële organisaties hebben vaak beperkte middelen tot hun beschikking. Besluiten hoe de beperkte middelen te besteden, zorgt voor druk. Daarbij komt dat veel vrijwilligers veeleisender zijn dan ooit door hun drukke agenda. Flexibiliteit in het omgaan met hun inbreng en inzet is een must. Dit alles vergt een behoorlijke creativiteit en is een goede oefening voor aanstaande managers- zeker in deze tijd van economische krimp.

Drie tips bij jouw keuze

Tips voor het vormen van die vrijwilligersrol waarin jij jouw persoonlijk leiderschap kunt ontwikkelen:

1. Kies een doel waar je daadwerkelijk waarde toe wilt voegen. Alleen bouwen aan het CV en iets willen leren is onvoldoende. Ben je bijvoorbeeld een dierenliefhebber, strijd je liever tegen een ziekte of staat natuur voorop? Baseer daar jouw keuze op.

2. Wees genereus met de hoeveelheid tijd die je investeert. In eerste instantie zul je die nodig hebben om de organisatie écht te leren kennen. Ook heeft de organisatie tijd nodig om te ervaren hoe jij het best werkt.

3. Spreek vooraf goed af welke rol je zult hebben en wat jij zelf verwacht aan randvoorwaarden van de organisatie.

Tot slot, als je een sturende rol inneemt bij een ideële organisatie is er sprake van tweerichtingsverkeer; jij gaat veel kennis en expertise binnenbrengen en andersom ga je veel van de ideële organisatie leren. Deze gelijkwaardigheid is een voorwaarde voor een vruchtbare samenwerking.

Blogger Jeanine Jansen is een facilitator & coach op het snijvlak van visie, strategie en persoonlijke ontwikkeling. Ze begeleidt professionals, ondernemers, managementteams in ontwikkel- & veranderprocessen. Zelf is ze al jaren vrijwilliger bij ideële organisaties zoals laluz, Stichting De Ster, Jion!forkids en Studio 52nd. Deze blog werd eerder gepubliceerd op www.rememberthetalent.com