Interview over vrijheid #5: Awoh

Vanaf januari tot 8 maart zet WomanLink elke week een ‘gewoon bijzondere’ (jonge)dame in de spotlight, die met ons deelt wat vrijheid voor haar betekent.

Awoh Suleiman werkte onlangs mee aan een podcast van STS Talks over colorism – discriminatie onder mensen van kleur– en was model voor Turbrand. Ze werd 38 jaar geleden geboren in Hargeisa, Somalië.

“Mijn vader had een goede baan bij de bank en daardoor status. Hij reisde veel voor zijn werk. We hadden een goed en luxe leven; we hadden bediening en ik werd naar school gereden door een chauffeur, omdat het ver was en veiliger”. Ze vertelt dat ze school leuk vond, zo kon ze nieuwe mensen leren kennen en vrienden maken.

“Hoe was het om meisje te zijn in Somalië?” vraag ik haar. “Ik was me er wel van bewust dat ik een meisje was. Mijn broer werd meer aangemoedigd om dingen te ondernemen, als meisje moest ik voorzichtig zijn, binnen blijven. Ik werd anders behandeld, moest meer toestemming vragen. Je werd als meisje opgevoed om lief en zachtaardig te zijn. Mannen geven de naam van de familie door en worden kostwinnaar. Ik had het idee dat mijn broer en andere mannen in de familie meer lol hadden – ik wilde soms ook een jongen zijn”.
Ik vraag haar of ze wel had mogen studeren in Somalië. “Ik zou wel mogen studeren of werken daar, maar trouwen zou belangrijker zijn geweest”. “En hoe belangrijk was religie?”. “Somalië is een islamitisch land, de religie werd dus meegegeven door school en onze ouders, maar we werden er wel vrij in gelaten om te doen wat we wilden. Afgelopen zomer was ik voor het eerst weer in Somalië. Enerzijds wil ik voorgoed terug, want het is een mooi land en lekker warm. Anderzijds ben ik in Nederland zo geworteld en gewend aan de vrijheid. Je hoeft je hier geen zorgen te maken over oorlog”. 

Naar Nederland

“Kun je je het moment herinneren, dat jullie Somalië moesten verlaten?”, vroeg ik haar. “Ik was een jaar of 10 en op school. Er was veel onrust in de stad. Legertanks, overal militairen.. Midden op de dag werd ik opgehaald van school en dezelfde dag moesten we weg. Vooral wanneer je voor de overheid of een bank werkte was je je leven niet veilig. We konden weinig meenemen, vluchtten naar een van onze andere huizen in het zuiden. We dachten na een paar weken terug te keren, maar uiteindelijk zijn we nooit meer terug gegaan. De situatie werd alleen maar erger”.
Na een lange reis kwamen ze uiteindelijk terecht in Nederland, in het AZC in Alkmaar. Ondanks dat het in het begin erg wennen was, ze niks begreep van de Nederlandse taal en de familie bijna niks mee had kunnen nemen uit Somalië, vond ze het er fijn. “We hadden elkaar en het was veilig. Ik vond alles bijzonder: Nederlandse les, de verschillende mensen. Als kind pas je je snel aan. We hadden ook bonte avonden, we hadden het naar ons zin. Voor mijn ouders was het wel wat moeilijker, maar we voelden ons wel welkom en mensen wilden ons helpen. Door de jaren heen is dat minder geworden, het politieke klimaat is veranderd en ik word er regelmatig aan herinnerd dat ik anders ben”. 

Vrijheid

“In Heerhugowaard voel ik me gelukkig thuis. Het is geen grote stad, maar ook geen dorp. Mensen behandelen me nooit anders. Toch heb ik vaak het gevoel dat bepaalde vrijheden in Nederland niet voor mij gelden, ook al woon ik hier al tig jaar. Ik heb altijd de angst om sneller te worden veroordeeld, dat mijn vrijheid elk moment afgepakt kan worden. Ik vind vrijheid van meningsuiting belangrijk, maar ik houd er wel rekening mee dat de dingen die ik nu zeg, later tegen me gebruikt kunnen worden. Met de privacywetten denk ik ook altijd ‘in hoeverre gaat dat tegen je worden gebruikt?’. Of net als de boerkawet… Ik vind Nederland een heerlijk land, maar we leveren vrijheden in voor angsten. Dus hoe vrij zijn we eigenlijk? Ik ben zelf vrij gelaten in wat ik wilde dragen, wel of geen hoofddoek. Maar zodra iemand of een wet dit voor je bepaalt, is het geen vrijheid meer”.

Dochters

“Nu ik wat ouder en volwassener ben, ben ik me bewust van mijn eigen overtuigingen. Je eigen gedachten kunnen je belemmeren, ik realiseer me nu dat ik de persoon ben die vrijheid wel of niet toelaat in mijn eigen leven. Ik hield altijd rekening met wat anderen over me denken. Hoe ik denk dat zij denken bepaalde mijn gedrag. Maar niemand hield mij tegen, m’n familie is chill, m’n vrienden ook.. Ik zat mezelf in de weg.
Ik heb twee prachtige dochters, ik wil dat zij zichzelf kunnen zijn en zich niet laten belemmeren. Dat ze goede personen en gelukkig zijn, geluk najagen. Ik vind het nieuwsgierige van kinderen mooi, het ‘waarom dan’. Ik hoop dat ze dat altijd blijven houden”.

“Wil je nog iets meegeven aan andere vrouwen?”, vraag ik haar tenslotte. “Vrijheid begint bij jezelf”, zegt ze. “Zet je negatieve stemmetje uit, je moet jezelf bevrijden, dan pas kun je echt van je vrijheid genieten”.